Bệnh xoăn khảm lá cây khoai mì 11/06/2020

TS. Nguyễn Minh Tuyên

Trong những năm gần đây, bệnh xoăn-khảm lá cây khoai mì (cây sắn) đang phát triển ngày một nặng trên các vùng sản xuất tại Việt Nam. Đặc biệt, bệnh nặng ở những vùng có khí hậu nóng, khô hạn và chuyên canh cây khoai mì. Bệnh đã làm giảm đáng kể năng suất và chất lượng cây khoai mì, thậm chí không cho thu hoạch. Bệnh còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nguồn giống khoai mì. Dù bệnh cực kỳ nguy hiểm cho sản xuất, nhưng đến nay nhiều nông dân vẫn chưa rõ nguyên nhân và cách khắc phục loại bệnh hại này. Mùa khô năm 2020 rất nóng và khô hạn, vì vậy nguy cơ bệnh này phát dịch rất lớn trên cây khoai mì.

Triệu chứng, tác hại:

Tùy thời tiết và giai đoạn cây bị nhiễm mà thời gian phát bệnh sẽ khác nhau. Khi khoai mì bị nhiễm virus sớm thì cây có thể bị lùn. Lá cây bệnh có màu không đồng nhất (khảm, hoa lá), hoặc nhăn nheo, mép lá gợn sóng... Giai đoạn đầu, nếu cây mang virus từ hom giống, hoặc bị nhiễm virus sớm ngay sau khi mọc, thì cây phát bệnh rất sớm. Khi cây đã lớn bị nhiễm bệnh, cây phát bệnh muộn hơn (do có sức đề kháng), hoặc không phát bệnh khi cây đã già. Cây phát bệnh càng sớm thì tác hại càng lớn, cây bệnh có củ nhỏ, với chất lượng kém, thậm chí không cho thu hoạch.

 

Tác nhân gây bệnh:

Bệnh xoăn khảm lá khoai mì do virus Sri Lanka Cassava Mosaic Virus (SLCMV) gây ra. Bệnh do virus gây ra nên phải có các côn trùng làm môi giới truyền bệnh. Bệnh xoăn khảm lá khoai mì do bọ phấn trắng (Bemisia tabaci) truyền bệnh. Giai đoạn cây mới mọc, gặp thời tiết nắng nóng, ruộng vườn khô hạn, thì mật độ bọ phấn trắng sẽ tăng nhanh, là điều kiện lý tưởng để bệnh phát triển. Trong tự nhiên, virus tồn tại trong hom giống, cây và củ cây bị bệnh còn sót trên đồng và một số cây ký chủ như cỏ, cây hoang dại,… Nên nguồn bệnh rất dồi dào.

Biện pháp quản lý:

Bệnh do virus gây ra nên hiện chưa có thuốc đặc trị. Tuy nhiên, chúng ta có thể quản lý bệnh qua con đường lây lan. Đồng thời, chúng ta phải áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp sau đây:

- Vệ sinh tàn dư cây trồng vụ trước, nhất là những cây trồng là ký chủ của bọ phấn trắng và virus như cà, cà chua, bầu bí, khoai tây, thuốc lá... Vệ sinh các loài cỏ và cây dại là ký chủ của virus quanh bờ.

- Nên gieo trồng sớm và tập trung để khỏi lây lan bệnh cho nhau.

- Trong quá trình cất trữ giống, không để cây hom mọc mầm. Quản lý chặt chẽ sự xâm nhập của bọ phấn trắng lên cây hom giống.

- Sử dụng các giống kháng và sạch bệnh của các cơ sở cung cấp giống tin cậy.

- Giữ ẩm độ ruộng thích hợp, không để khô hạn.

- Nhổ và tiêu huỷ các cây bị bệnh, không vứt cây bệnh bừa bãi.

- Tránh bón thừa phân đạm, tăng cường các loại vi lượng bằng cách sử dụng phân bón lá TANO-601 để tăng khả năng chống chịu của cây.

- Theo dõi chặt chẽ mật độ bọ phấn trắng để phòng trừ kịp thời từ khi cây vừa mọc (vì đây là giai đoạn quyết định tỷ lệ cây bị bệnh và mức độ bệnh nặng hay nhẹ). Hiện nay loại thuốc phổ biến và có hiệu lực cao đối với bọ phấn trắng, đang được nông dân sử dụng mạnh là OSAGO 80WG. Thuốc có thể dùng đơn hoặc phối hợp với dầu khoáng SK ENSPRAY 99EC để kéo dài thêm hiệu lực diệt bọ phấn và các loài sâu chích hút, cũng như nhện hại. Dầu khoáng là loại thuốc hoàn toàn không độc hại với con người và môi trường.

- Luân canh với cây trồng không phải là ký chủ của bọ phấn trắng và virus khi bệnh hại nặng.

 

Tin cùng loại

Đặc tính: Trưởng thành đực có cánh dài 1,2 mm có màu xanh vàng nhạt. Trưởng thành cái không có cánh và được bọc bằng vỏ nâu, phồng lên hình bán cầu dài 2,5 - 3 mm. Rệp vảy nâu bám dính vào cành lá hút dịch cây làm cho cành lá kém phát triển, thường gây hại vào mùa khô.

Ruồi đục trái là dịch hại quan trọng ở vùng ôn đới, cận nhiệt đới và nhiệt đới. Nhiều vùng trồng xoài ở Viêt Nam, ruồi gây hại nghiêm trọng.Ruồi thích đẻ trứng trên trái chín, nhưng cũng đẻ cả trên trái còn xanh. Vỏ trái nơi ruồi đục có màu đen, mềm, ứa nhựa hấp dẫn côn trùng,

Bắt đầu vào mùa khô, biên độ nhiệt ngày và đêm khu vực Miền Đông - Tây Nguyên rất lớn. Ban ngày nhiệt độ khá nóng lên tới 35-38˚C, tuy nhiên về đêm nhiệt độ xuống thấp chỉ còn 18-20˚C. Với sự chênh lệch nhiệt độ này sẽ gây ra hiện tượng sốc nhiệt cho cây sầu riêng.

Phân bón lá Đa lượng - Trung lượng Sinh học SPC-KALI SILIC là phân bón dạng lỏng chứa Axit Humic, Kali, Silic, trong đó Silic là một nguyên tố thường bị lãng quên nhưng có nhiều lợi ích đối vói thực vật bao gồm cả việc tăng cường thành vách tế bào

Phân bón sinh học SPC - NPK 5-5-15 là phân bón dạng lỏng chứa các nguyên tố đa lượng Đạm, Lân, Kali và Axit Humic, trong đó Kali chiếm tỷ lệ cao gấp 3 lần Đạm, Lân, do đó phân SPC - NPK 5-5-15 rất thích hợp để phun lên các loại cây trồng vào những giai đoạn ra hoa - kết trái, dướng trái, nuôi hạt....

Rầy bông xoài là côn trùng gây hại phổ biến khi xoài ở giai đoạn ra bông, trái non. Trong một thời gian ngắn, gặp điều kiện thuận lợi,  rầy có thể bộc phát thành dịch. Rầy đẻ trứng, chích hút bông và cuống làm bông khô, rụng, ngoài ra dịch nhựa tươm ra từ vết chích.

Phân bón lá Đa lượng-Trung lượng Sinh học KALI SILIC là phân bón dạng lỏng chứa Axit Humic, Kali và Silic, trong đó Silic là một nguyên tố thường bị lãng quên nhưng có nhiều lợi ích đối với thực vật bao gồm cả việc tăng cường thành vách tế bào.

Phân bón lá Sinh học SPC-NPK 5-5-15 là phân bón dạng lỏng chứa các nguyên tố đa lượng Đạm, Lân, Kali và Axit Humic, trong đó Kali chiếm tỷ lệ cao gấp 3 lần Đạm và Lân, do đó phân SPC-NPK 5-5-15 rất thích hợp để phun lên các loại cây trồng vào những giai đoạn ra hoa – kết trái, dưỡng trái, nuôi hạt…

Sâu non muỗi hành di chuyển lên phần giữa của bẹ và thân, rồi xâm nhập vào đỉnh sinh trưởng, tại đây sâu cắn phá gây hại và thải ra chất độc có trong nước miếng làm gốc bẹ lúa phồng to, bên trong rỗng, sau đó đọt lúa phát triển bất thường thành ống như lá hành có màu trắng nhạt, rộng khoảng 1 cm, dài 10-30 cm.

Sâu keo có phổ ký chủ rất rộng, gây hại trên hơn 80 loài cây thực vật, thích cắn phá trên cây họ Hòa thảo như ngô, lúa, lúa miến, mía và cả trên đậu nành, lạc (đậu phộng), khoai lang, cà chua, rau cải, bông vải, được Châu Âu đưa vào danh mục kiểm dịch.

  • Trụ sở Chính
  • CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Nguyễn Văn Quỳ, khu phố 1, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP.HCM
  • Mã số thuế: 0300632232
  • Tel: (028) 38 733 295 - 38 732 077
  • Fax: (028) 38 733 003 - 38 733 391
  • Website: www.spchcmc.vn - Email: info@spchcmc.vn
  • Xí nghiệp Bảo vệ Thực vật Sài Gòn
  • XÍ NGHIỆP CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Lô C1-C3 Khu công nghiệp Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM
  • Tel: (028) 3873 4089 - Fax: (028) 3873 4090
  • Đơn vị trực thuộc
  • Kết nối chúng tôi