Nhân Covid 19, nhìn lại virus hại cây trồng 10/04/2020

Thạc sĩ Huỳnh Kim Ngọc

Virus là gì:

Virus là những đơn vị sinh học có kích thuốc rất nhỏ, chưa có cấu tạo tế bào, đường kính trung bình từ 20 tới 300 nm (1 nm = 1/1.000.000 mm), chỉ có thể nhìn thấy qua kính hiển vị điện tử. Virus có thể gây bệnh cho người, động vật và thực vật. Virus không thể sống hay nuôi cấy được trong các môi trường nhân tạo mà bắt buộc phải ký sinh trong các tế bào của người hoặc động vật, thực vật thích hợp với chúng.                          

 

Cấu trúc của virus:

Virus có cấu trúc rất đơn giản: Lõi bên trong là acid nhân (ADN, ARN), được bọc ngoài bằng lớp vỏ cấu tạo bằng chất béo (lipid), trên đó có các đính các hạt nhỏ protein, do vậy virus  dễ  bị phá hủy nếu tiếp xúc các chất cồn (alcohol), kiềm (savon) hay nhiệt độ cao.

 

Cách gây hại:

Virus là ký sinh nội bào bắt buộc do chúng chỉ có thể sống và nhân số lượng trong tế bào sống của ký chủ, quá trình nầy diễn tiến như sau: Một khi xâm nhập vào tế bào ký chủ, virus gây bệnh sẽ nhân nhanh số lượng bằng cách lấy các acid nhân, lipid, protid của tế bào ký chủ để làm vật liệu tế bào của mình khiến cây ký chủ bị rối loạn biến dưỡng và thể hiện triệu chứng bệnh ra bên ngoài.

Bệnh virus trên cây trồng:

Virus gây hại trên nhiều loại cây trồng như bệnh lúa vàng lùn, lùn xoắn lá, lúa cỏ (tác nhân truyền bệnh là rầy), bệnh khảm khoai mì (tác nhân truyền bệnh: Bọ phấn), bệnh vàng lá Greening trên cam quít (tác nhân truyền bệnh là rầy chổng cánh), bệnh khảm trên bầu, bí, dưa, ớt, thuốc lá, đu đủ, bệnh lá trắng mía, chổi rồng hại nhãn (Mycoplasma),… Tác nhân truyền bệnh là côn trùng nhóm chích hút như rầy mềm, bọ trĩ, bọ phấn, nhện,…

Lây lan, truyền bệnh:

Virus không tự mình có thể lây lan qua diện rộng. Trên con người, virus lây lan qua tiếp xúc bề mặt, qua đường hô hấp, qua kim chích, qua truyền máu,… Còn trên thực vật bệnh virus lan truyền qua nhiều đường: (1) qua môi giới truyền bệnh (vector), chủ yếu qua côn trùng nhóm chích hút, (2) qua dụng cụ cắt, tỉa hay vết thương cơ giới giữa lá, rễ cây bệnh và cây lành, (3) qua các bộ phân nhân giống vô tính như hom, củ, nhánh, rễ,… (4) qua một số ít hạt giống họ rau cải, cà chua, củ cải đường, (5) qua đất (khảm khoai tây), (6) qua nấm, tuyến trùng,… Tuy nhiên bệnh không lan truyền qua nước, không khí.

 

Triệu chứng:

Triệu chứng bệnh do virus trên cây trồng rất đa dạng, tùy giống cây trồng, thời điểm nhiễm bệnh, điều kiện canh tác, đất đai, thời tiết, tình trạng sức khỏe của cây,… Mà triệu chứng biểu hiện, mức độ nặng nhẹ, ảnh hưởng đến năng suất có khác nhau. Nhìn chung, bệnh nhiễm càng sớm, ảnh hưởng đến năng suất càng cao, đất đai nghèo, cung cấp dinh dưỡng kém, cây suy kiệt,… Thất thu càng lớn. Triệu chứng bệnh do virus trên cây trồng rất đặc trưng, dễ nhận diện: Nếu nhiễm sớm, cây lùn, còi cọc, thân đâm chồi bên, lá nhỏ, gân co rút, vặn xoắn, mép cong, rách, lá biến màu xanh đậm hay vàng nhạt, hoặc vàng xanh xen kẻ, phiến lá không phẳng, xù xì, cộm (khảm). Lúa bị bệnh virus, cây cho ít hạt, hạt lép, khoai mì bị khảm cho ít củ, trái trên cây bệnh nhỏ, biến dạng, chất lượng kém, nhiều xơ, ít nước.

 

Phòng trị:

Trên cây trồng, bệnh do virus đến nay không có thuốc trị, chỉ phòng trị gián tiếp qua biện pháp tiêu diệt môi giới truyển bệnh là các loại côn trùng chích hút như rầy, rệp, bọ phấn, rầy mềm…bằng các loại thuốc hóa học đặc trị như Osago 80WG, Sago super 20EC, Sec Saigon 25EC, dầu khoáng SK Enspray 99EC,… Tuy nhiên biện pháp kinh tế và hiệu quả nhất là  dùng  giống sạch bệnh, không lấy củ, hom, thân, rễ.. từ cây đã nhiễm bệnh để làm giống hay ghép, chú ý không trồng dầy, trồng tập trung, bón phân đầy đủ cân đối, chăm sóc cây khỏe, ngoài ra cần thăm đồng thường xuyên, nhất là giai đoạn 1 – 2 tháng sau trồng, để phát hiện sớm cây bệnh, nhổ bỏ và tiêu hủy, phòng trị kịp thời bằng các loại thuốc đặc trị nêu trên, nếu không bệnh sẽ lan nhanh và ảnh hưởng lớn đến năng suất sau này.

 

 

Tin cùng loại

Lúa là cây trồng chính và quan trọng để phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Tuy nhiên, một khi thâm canh để tăng năng suất và chất lượng, thì nhiều loại dịch hại thường bộc phát.

 Vào mùa khô nên phun định kỳ ( 7 đến 10 ngày một lần), một trong các loại thuốc sau :  (1) Saimida 100SL, (2)  Sec Saigon 10, 25EC, (3) Sairifos 585EC ( + Dầu SK Enspray 99EC) , (5) Rải Sargent 6GR, Diaphos 10GR (trừ rệp sáp gốc)...

Thời gian gần đây, rầy phấn trắng hại lúa xuất hiện và gây hại nhiều trên địa bàn các tỉnh Đồng bằng sông Cữu Long, nhất là Tiền Giang, Bạc Liêu, Kiên Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long.

Xuất khẩu sầu riêng hiện là đề tài nổi bật trong các cuộc gặp gỡ của hầu hết các nhà nông trên cả nước. Bên cạnh đó, hiện tượng sượng múi sầu riêng cũng được các nhà nông quan tâm không kém. Vậy hãy tìm hiểu xem đâu là nguyên nhân và các biện pháp khắc phục nó.

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quý bà con nông dân trong việc chọn lựa sử dụng sản phẩm mới thay thế các sản phẩm trừ cỏ do độc hại cao đã bị loại khỏi danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng ở nước ta như thuốc chứa hoạt chất Glyphosate, Paraquat, 2,4 D

Phân bón lá TANO 601 của công ty Cổ phần Bảo vệ Thực vật Sài Gòn được đánh giá như là 1 loại phân bón đa năng, vì có thể sử dụng được ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng, và cho hầu hết các loại cây trồng.

Chuột có mắt không tốt lắm, không nhìn thấy xa, không phân biệt được màu sắc, bù lại chuột có khả năng cảm nhận mùi, vị thức ăn rất tốt. Chuột rất thính tai, rất nhanh nhẹn, leo trèo, đào đất nhanh, bơi lội dễ dàng, chủ yếu phá hại về đêm.

Nấm hồng thường gây bệnh phổ biến trên các vườn cây cao su trong mùa mưa, nhất là trên các vườn cây từ 4-8 tuổi trở lên. Hiện nay, bị giá cao su chi phối, nên việc chăm sóc chỉ ở mức duy trì, làm cây suy yếu, vì vậy vào mùa mưa rất dễ bị nhiễm bệnh.

Dimenat 20 EC là thuốc trừ sâu dạng nhủ dầu (EC), thuộc nhóm lân hữu cơ (OP’s), tác động ức chế men Achetylcholinesterazase (AChE)

Cỏ dại ở đất trồng cạn đặc biệt là trên đất trồng mía, thường xuất hiện nhiều loại như mần trầu, lông, chỉ, lồng vực , túc, cháo, chác, mần ri, vòi voi, dền gai, cứt heo, mắc cở…, mỗi loại cỏ có cấu tạo hình thái, đặc điểm sinh trưởng, phát triển rất khác nhau.

  • Trụ sở Chính
  • CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Nguyễn Văn Quỳ, khu phố 1, phường Tân Thuận Đông, quận 7, TP.HCM
  • Mã số thuế: 0300632232
  • Tel: (028) 38 733 295 - 38 732 077
  • Fax: (028) 38 733 003 - 38 733 391
  • Website: www.spchcmc.vn - Email: info@spchcmc.vn
  • Xí nghiệp Bảo vệ Thực vật Sài Gòn
  • XÍ NGHIỆP CÔNG TY CỔ PHẦN BẢO VỆ THỰC VẬT SÀI GÒN
  • Lô C1-C3 Khu công nghiệp Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM
  • Tel: (028) 3873 4089 - Fax: (028) 3873 4090
  • Đơn vị trực thuộc
  • Kết nối chúng tôi