TS Nguyễn Minh Tuyên

Héo xanh là bệnh khá phổ biến đối với cây cà tím, nhất là khi có điều kiện thời tiết nóng ẩm. Bệnh héo xanh cà tím đặc biệt phổ biến ở các vùng trồng chuyên canh, hoặc vùng chuyên trồng các cây rau màu như cà chua, ớt…nhiều năm. Hiện nay, héo xanh cà tím vẫn đang là một loại bệnh nan giải đối với người trồng.

* Triệu chứng bệnh và tác hại:

Bệnh có thể xảy ra trong hầu hết các giai đoạn sinh trưởng của cà, tuy nhiên thường gặp ở giai đoạn ra hoa trái. Cây đang xanh tươi tự nhiên héo đột ngột vào ban ngày, nhất là giai đoạn buổi chiều. Vào ban đêm và đầu buổi sáng, cây xanh lại nếu bệnh còn nhẹ, nhưng cây sẽ chết héo luôn khi bệnh nặng. Bệnh có thể gây cây chết từng chòm và lan rộng nếu không có biện pháp phòng trừ kịp thời và đúng cách.

* Tác nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh phát triển:

Bệnh héo xanh cà tím do vi khuẩn Pseudomonas sp. gây ra. Bệnh phát sinh phát triển trong các vùng trồng cà nhiệt đới. Đất trồng có nhiều tàn dư bệnh vụ trước, đất ít mùn và trũng thấp, trồng cà mật độ cao, bón dư đạm, cây rậm rạp, ẩm thấp, vườn có nhiều loài sâu hại, nhất là loài sống trong đất như sùng, hà, bọ nhảy sọc cong, dế, tuyến trùng…gây vết thương ở rễ, thì bệnh dễ phát sinh phát triển. Chế độ quản lý nước không tốt cũng làm bệnh nặng thêm.

* Những biện pháp quản lý có hiệu quả cao:

Nguyên tắc là cần áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp:

- Vệ sinh tàn dư cây vụ trước. Nếu vườn thường bị hại, cần xử lý đất trước khi trồng đối với các đối tượng sâu, sùng, tuyến trùng…hại rễ.

- Lên luống cao để đất và vườn được thông thoáng. Không làm đất quá nhỏ, không nén chặt đất khi trồng cây, vì đất sẽ dễ bị nứt sau khi trồng và sẽ làm đứt rễ.

- Bón lót đủ phân chuồng (đã được ủ và xử lý kỹ bằng Trichoderma) cho đất tơi xốp để hạn chế bị nứt khi khô, bón phân cân đối và đầy đủ, tránh dư đạm để cây khỏe mạnh và kháng được bệnh.

- Sử dụng giống kháng bệnh và cây giống khỏe ở cơ sở tin cậy để hạn chế bệnh.

- Trồng cà với mật độ thích hợp, tránh rậm rạp để vườn thông thoáng.

- Khi chăm sóc, tránh làm sây sát và làm đứt rễ.

- Tưới tiêu nước thật tốt, hạn chế để vườn quá ẩm, hay quá khô. Không để chế độ nước thay đổi đột ngột dễ làm đứt rễ.

- Khi phát hiện có cây bị bệnh, cần nhổ đem tiêu hủy.

- Khi vườn thường bị bệnh nặng thì nên luân canh với cây trồng khác.

- Trước giai đoạn cây ra hoa, nếu vườn đã từng bị bệnh héo xanh thì cần phun và tưới phòng ngừa bằng các thuốc lưu dẫn và nội hấp như Alpine 80WG hoặc Saipan 2SL.